Dönüşümün başarıya ulaşmasını engelleyebilecek en önemli faktörlerden bir tanesi değişime karşı oluşabilecek kuvvetli bir dirençtir. Bu nedenle irili ufaklı, bireysel ya da toplu tüm dirençler dikkatle takip edilmeli ve azaltılması için dönüşüm sürecinde iyileştirmeler yaparak hızlı aksiyon alınması gerekir.
İlk aşamada, değişime karşı oluşan direncin nedenleri analiz edilmelidir. Değişime karşı duruşun nedenleri kişiden kişiye değişebileceği gibi bir grup psikolojisi ya da kültürel bir nedenle de değişime karşı durulabileceğini bir önceki yazımda detaylı olarak açıklamaya çalışmıştım. (Bkz: https://sysart.consulting/tr/2024/04/15/degisim-ve-degisime-direnme-uzerine/)
Bu nedenle değişime karşı duruşun nedenlerini tespit edebilmek için hem makro hem de mikro seviyede analiz etmek gerekir. Kişilerin dönüşüme karşı düşünce ve tavırları incelenmeli eş zamanlı olarak makro seviyede bir direnmenin olup olmadığı göz önünde bulundurulmalıdır.
Her karşı duruş içerisinde çalışanların agile dönüşüme karşı ne düşündüğü ve hissettiği bilgisini de barındırdığı için, değişime karşı direnmenin nedenlerini anlamaya çalışmak aynı zamanda öğretici de olacaktır.
Dönüşüme karşı bir direniş oluşmuşsa bu durum üstesinden gelinmesi gereken bir durum olarak algılanmamalıdır. Direnmenin varlığı dönüşüm sürecinde hatalı ya da eksik giden bir şeyler olduğunun göstergesidir ve dönüşüm sürecinin iyileştirilmesi, geliştirilmesi gerektiğine dair bir işarettir.
Dönüşüm sürecinde ortaya çıkan bir karşı duruş ,agile dönüşüm takımı içerisinde retrospektif toplantılarında konuşulmasını ve geliştirebilecek noktaların ortaya çıkarılmasını gerektirir. En temel yaklaşımlar mutlaka gözden geçirilmelidir.
Dönüşüm yaklaşımları ve dönüşümün kendisi çalışanlara net avantajlar sağlamalıdır.
Dönüşüm mutlaka şeffaf olmalıdır. Şeffaf olmayan ya da bilgi paylaşılmayan her dönüşüm girişimi tepki doğuracaktır. Bu nedenle dönüşüm yol haritası, çalışanlara sağladığı faydalar, izlenecek yöntemler ve dönüşümün hedefi net olarak çalışanlarla paylaşılmalıdır.
Dönüşüme başlama sürecinde seçilen takım üyeleri, dönüşümün başlama zamanı, takım odası (çalışma alanı), kullanacakları board, agile danışmanları vb tüm kararlar oluşabilecek direnç göz önünde bulundurularak verilmelidir.
Değişim boyunca çalışanların katılımını destekleyici bir yaklaşım, belirsizliği azaltacak, çalışanlara bilgi ve değer kaynağı oldukları duygusunu kazandıracak ve güveni arttıracaktır. Çalışanların katılımı, bütün fikirlerinin kabulü anlamına gelmemektedir, burada önemli olan insanların kendilerini etkileyecek konularda fikirlerini söylemesi ve bu fikirlerin dikkate alındığına, alınan kararlarda etkili olduğuna dair güven duymasıdır.
Agile dönüşümler bazı durumlarda organizasyonel değişiklik gerektirebilir. Bu gibi durumlarda, özellikle orta seviye yönetici pozisyonlarında çalışanların konum ve yetki kaybedeceği kaygısı dönüşümün güçlü bir direnişle karşılaşmasına neden olabilir. Bu gibi durumlarda yönetimin dönüşüme olan desteği dönüşümün başarıya ulaşması için ciddi bir etkendir. Agile dönüşümlerde yönetimin desteği, olmaz ise olmaz şartlardan birisi olmasının yanında dönüşüme olan güçlü direnişlerde de oldukça etkindir. Kurum yönetimi çalışanlara dönüşümün avantaj sağladığını şeffaf bir şekilde anlatmalıdır. Orta seviye yönetici pozisyonunda çalışanların da kaygıları bu anlamda yönetim desteği ile ortadan kaldırılmalıdır.
Agile dönüşüme başlanmadan önce kurum analizi yapılırken, mutlaka dönüşüme karşı olabilecek muhtemel dirençler öngörülmeli ve henüz dönüşüm öncesi gerekli eğitim verilmeli, dönüşüm gerekçesi, çalışanlara sağlayacağı faydalar, kuruma sağlayacağı faydalar, dönüşüm aşamaları ve arkasındaki felsefe detaylı olarak anlatılmalıdır.
Bir yazıya sığması imkansız olacak kadar fazla sayıda direnme biçimi olduğu gibi, bir o kadar da direnişe karşı alınabilecek aksiyon vardır. Dönüşümün hızlı ve kaliteli şekilde başarıya ulaşması alınabilecek aksiyonların yaratıcılıkla çeşitlendirilebilmesine ve uygulanabilmesine bağlıdır.
